Order Orła Białego

Najważniejszym i zarazem najstarszym polskim odznaczeniem jest Order Orła Białego. Jego początki sięgają roku 1705 i czasów króla Augusta II Mocnego, który to odznaczenie ustanowił. Od władcy otrzymali order jego stronnicy, którzy wiernie stali przy Auguście w czasach, gdy toczyła się wojna północna i pozycja Wettyna w Polsce była bardzo słaba. Odznaczenie to miał jeden z właścicieli Rzeszowa Hieronim Augustyn Lubomirski. Za rządów Augusta III, a potem Stanisława Augusta Poniatowskiego znaczenie Orderu Orła Białego upadło. Dość nadmienić, że nadano go na rozkaz carycy Katarzyny II jej faworytom. W okresie rozbiorów wznowiono jego nadawanie od 1807 r. w Księstwie Warszawskim a potem w pokongresowym Królestwie Polskim do zakończenia powstania listopadowego. Dopiero w 1921 r. Sejm II RP przywrócił OOB, tak jak i jego znaczenie oraz prestiż. Po 1939 r. podczas wojny nadawano go bardzo rzadko. Order przetrwał jednak jako odznaczenie nadawane przez rząd emigracyjny w Londynie, które odnowiono ustawą z 1992 r. Co ciekawe w okresie PRL OOB nigdy oficjalnie nie zniesiono, ale też go i nie nadawano. Obiekt na fotografii jest odznaczeniem bitym na zlecenie rządu polskiego w Londynie w latach 1939-47. To bardzo cenny zabytek. Podarował go do naszych zbiorów zmarły przed rokiem P. Jan Partyka – darczyńca i przyjaciel rzeszowskiego Muzeum.

opracowanie:
Rafał Kocoł, Kierownik Działu Historycznego