Z muzealnego skarbca. Srebra i złoto ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Rzeszowie (wystawa archiwalna)

Wystawa przygotowana z okazji imprezy „Noc Muzeów” z intencją zaprezentowania publiczności muzealnej kolekcji przedmiotów z cennych kruszców. W zaledwie sześciu gablotach umieszczono ok. 330 artystycznie wykonanych zabytkowych obiektów, które prócz walorów historycznych i materialnych prezentują wysoki poziom złotniczego kunsztu.
 
Najstarsze argentaria pochodzące z wykopalisk archeologicznych to wyroby biżuteryjne (najdawniejszy fragment ozdoby złotej z XII- XI w. p.n.e.) oraz denary i ozdoby z czasów rzymskiego antyku.
 
Miłośnicy zabytków numizmatycznych i odznaczeń maja okazje poznać monety z czasów nowożytnych i współczesnych, przykłady dobrego medalierskiego rzemiosła. Niewielką liczebnie grupę stanowią przedmioty liturgii katolickiej (kadzielnica, ampułka) a także zabytki sakralne związane z kultem maryjnym, korony z obrazów słynących łaskami i wotywne plakietki.
 
Muzealna ekspozycja zawiera sporo argentariów wcześniej przeznaczonych do uzytku domowego: fragmenty zastaw stołowych, toaletowych kompletów, przyborników do szycia, a także przedmioty służące oświetlaniu pomieszczeń: lichtarze i kandelabry.
 
Ważną pozycje stanowi zespół biżuterii noszonej do stroju kontuszowego. Ubiór zwany też polskim i sarmackim, z noszona doń karabelą ukształtowany pod wpływem kultury Orientu, uzupełniały metalowe pasy, szkofie, guzy, brosze. Ozdoby stroju kontuszowego z muzealnej kolekcji pochodzą z XVII i XVIII stulecia, kiedy kształtowała się moda sarmacka oraz z okresu sarmatyzmu przeciągniętego w XIX stulecie.
Brak większej ilości luksusowych damskich ozdób biżuteryjnych rekompensuje zbiór balowych torebek z XIX i XX w. i pierwszych dwudziestu lat ubiegłego stulecia.
 
Wystawiona zabytkowa judaika: lampki i kandelabry chanukowe, kiduszowe pucharki, balsaminki służyły odprawianiu domowych obrzędów religii mojżeszowej.
 
W kolekcji przeważaja srebra wyprodukowane na terenie ziem polskich, mniej liczne w czasach przedrozbiorowych, większość w XIX w. przede wszystkim na terenie zaboru austriackiego ale również rosyjskiego i pruskiego. Najbardziej atrakcyjne srebra reprezentują duże centra sztuki złotniczej: Wrocław, Wiedeń, Moskwa, Petersburg, Cork, Londyn, Paryż. Dobrym poziomem wykonawstwa odznaczają się srebrne przedmioty wytworzone w rodzimych ośrodkach: Warszawie, Krakowie, Lwowie, Lesznie, Grodnie. Zaś resowiana dość skromnie występująca w muzealnych zasobach przypominają o świetnych dawnych tradycjach rzeszowskiego złotniczego ośrodka.
 
Ekspozycja sreber pozwala prześledzić chronologię występowania motywów zdobniczych i zmienność form od stylistyki późnego baroku, przez rokoko, klasycyzm, biedermeier do eklektyzmu i secesji. Mnogość i różnorodność zastosowanych technik złotniczych: repusowanie (trybowania), rytowania, filigranu, niellowania, odlewania, cyzelowania, wytłaczania, złocenia, pokrywania emalią, kameryzowania szlachetnymi kamieniami przybliża wizerunek żmudnego kunsztu dawnego złotnika.
 
 

Skip to content