28 MAJA 2023 – SYMBOLIKA PIECZĘCI MIKOŁAJA KOPERNIKA

KULTURALNE NIEDZIELE, 28.05.2023, GODZ. 14.00
WSTĘP: 10 zł (bilet upoważnia do zwiedzania wszystkich wystaw)

W śród uczonych i humanistów doby renesansu dość rozpowszechnionym był zwyczaj sygnowania swych pism tłokiem pieczętnym, na którym widniała postać antycznego boga. W ten sposób odnoszono się do treści lub wieloznacznej symboliki jaką reprezentowało starożytne bóstwo. Od 1524 roku Mikołaj Kopernik używał pieczęci z wyobrażeniem Apolla grającego na lirze. Na niedzielnym spotkaniu wspólnie zastanowimy się,  dlaczego ta postać stała się dla niego istotna a nie na przykład solarny bóg Helios, skoro „wstrzymał Słońce ruszył Ziemię”. Próbując zrekonstruować ówczesne wyobrażenia o budowie kosmosu zobaczymy, iż „rewolucyjność” poglądów Kopernika nie była aż tak radykalna i głęboko osadzony był w pitagorejskich założeniach o ładzie i harmonii świata.

Prześledzimy również „karierę” samego boga Apolla w czasach nowożytnych, skoro szereg europejskich władców z królem – Słońce Ludwikiem XIV na czele, przedstawiało się pod jego postacią.

Przeanalizujemy wizerunek Stanisława Augusta Poniatowskiego, który na plafonie w teatru w Łazienkach Królewskich wykreował się jako bóg Apollo. O tego typu wizerunkach tak monarcha pisał w swych „Pamiętnikach”: „Naczytawszy się rozmaitych portretów, ochoty nabrałem, aby swój nakreślić. Zadowolony byłbym postaci swojej, gdybym tylko był o jeden cal wyższy, nogi miał kształtniejsze, nos mniej orli, biodra węższe, wzrok bystrzejszy i zęby bardziej wydatne. Nie znaczy to, abym po wszystkich tych poprawkach uznał, iż nader jestem piękny, ale nie pragnę wcale piękniejszym być, znajduję bowiem, że fizjonomię mam szlachetną i wielce wyrazistą, a w ruchach i całej mej postawie na tyle mi dystynkcji dostaje, bym uwagę zwracał”. Czy zgromadzona w muzeum publiczność podzieli opinię króla, zobaczymy już w najbliższą niedzielę.